اگر مي‏‏خواهيد به ترك سيگار اقدام كنيد، بدانيد كه تنها نيستيد و سالانه افراد بيشتر و بيشتري براي ترك سيگار اقدام مي‏‏كنند. به دلايل زيادي ترك سيگار يكي از بهترين اقدام ها براي سلامت كوتاه مدت و بلند مدت شما است.

آيا ترك سيگار سخت است
 ترك سيگار اقدامي چالش برانگيز و مبارزه طلبانه است.ميزان سختي ترك سيگار به عواملي زير بستگي دارد:
- تعداد سيگاري كه شما روزانه مصرف مي‏‏كنيد.
- تعداد افراد سيگاري كه با شما رفت و آمد داشته و به شما نزديك اند( والدين، دوستان و همكاران سيگاري).
- دليل اينكه شما سيگار مي‏‏كشيد( موقعيت اجتماعي، تحريك دوستان و ...).

چرا سيگار كشيدن اعتياد آور است
مقصر اصلي اعتياد آوري سيگار، نيكوتين( مخدر اصلي درون تنباكو) مي‏‏باشد. مغز شما سريعاً به نيكوتين عادت كرده و با گذر زمان احتياج شما به ميزان بيشتر سيگار و نيكوتين را افزايش مي‏‏دهد. مغز شما براي عادت كردن به نيكوتين و برقراري تعادل، شروع به ترشح مواد شيميايي مي‏‏كند. مواد شيميايي درون سيگار مغز را وادار به ترشح دوپامين و نوراپي نفرين مي‏‏كند. اگر مغز اين دو ماده شيميايي را بيش از حد ترشح نمايد، سطح مواد شيميايي در مغز بهم ريخته و مغز براي مقابله با اين مشكل، شروع به ترشح مواد شيميايي ضد نيكوتين مي‏‏نمايد. اين مواد شيميايي ضد نيكوتين مي‏‏تواند باعث شود زماني كه سيگار نمي‏‏كشيد دچار افسردگي و خستگي شويد.
در گذر زمان مغز شروع به پيش بيني زمان سيگار كشيدن شما مي‏‏كند ودر اين هنگام اقدام به ترشح  مواد شيميايي ضد نيكوتين مي‏‏نمايد. اين مواد شيميايي ضد نيكوتين باعث مي‏‏شوند، شما احساس خستگي و افسردگي كرده و احساس احتياج به سيگار نماييد.
محرك، هر چيزي است كه مغز شما را با سيگار كشيدن مرتبط مي‏‏كند. محرك هاي هر فردي با ديگران متفاوت است. براي شما ممكن است اين محرك، بوي سيگار، ديدن زيرسيگاري، ديدن بسته سيگار، خوردن غذا و يا نوشيدني هاي خاص و يا صحبت با كسانيكه معمولاً به همراهشان سيگار مي‏‏كشيد، باشد. بعضي اوقات احساسات شما ( شادي يا ناراحتي) مي‏‏تواند محرك سيگار كشيدنتان باشد.
 يكي از مهمترين كليد هاي ترك سيگار، شناختن محرك هاييست كه شما را به هوس سيگار كشيدن مي‏‏اندازد.

راههاي مختلف ترك سيگار
براي ترك كردن سيگار و شروع زندگي سالم راههاي مختلفي وجود دارد. بعضي از اين راهها از بقيه راههاي ترك سيگار  موثرترند. بهترين شيوه ترك سيگار، شيوه ايست كه شما را وادار به ترك سيگار كرده و همچنين شيوه ايست كه با روحيات و علايق شما سازگار باشد.

روش هاي ترك سيگار عبارتند از
روش اول: روش بوقلمون سرد ( بدون كمك ديگران)
تقريباً 90 درصد افراد از اين روش براي ترك سيگار استفاده مي‏‏كنند و مي‏‏خواهند سيگار را بدون هر گونه كمكي( شامل حمايت نزديكان، دارو يا درمان) ترك نمايند. هرچند بيشتر افراد از اين روش استفاده مي‏‏كنند، اما كمتر از 10 درصد افراديكه از اين روش استفاده مي‏‏كنند، موفق مي‏‏شوند.
روش دوم: رفتار درماني
براي استفاده از روش رفتار درماني در ترك سيگار، شما به  يك متخصص براي يافتن بهترين شيوه ترك سيگار مراجعه مي‏‏كنيد. متخصص رفتار درماني به شما براي شناسايي محرك هايي كه باعث احساس هوس سيگار در شما مي‏‏شود و فراهم كردن حمايت عاطفي در زماني كه به آن نياز داريد، كمك مي‏‏كند.
روش سوم: درمان با جايگزين كردن منابع نيكوتين 
اين روش شامل استفاده از آدامس ها، چسب ها، اسپري ها و قرص هاي نيكوتيني مي باشد كه نيكوتين را بدون استفاده از سيگار به بدن شما مي‏‏رساند. اين نوع ترك سيگار، زماني كه با رفتار درماني تركيب شود، بهترين نتيجه را مي دهد.
روش چهارم: درمان دارويي
بعضي از انواع داروها همچون زيبان (Zyban) و يا چانتيكس (Chantix) براي كمك به ترك سيگار ساخته شده اند. اين داروها مي‏‏بايست با دستور پزشك تجويز شوند.
روش پنجم: درمان تركيبي
استفاده از تركيبي از روش هاي مختلف ترك سيگار شانس شما را براي رسيدن به هدفتان افزايش مي دهد. براي مثال تركيب رفتار درماني با منابع جايگزين، درمان دارويي با منابع جايگزين و ...

اگر دوباره شروع به سيگار كشيدن كرديد چه
به اين اتفاق بازگشت (Relapse)  گفته مي‏‏شود. بازگشت در اعتياد هاي قوي مانند اعتياد به سيگار معمول است. خيلي از افراد قبل از ترك دائمي‏‏سيگار، چندين بار ترك كرده و دوباره بازگشت مي‏‏كنند. اگر شما بازگشت كرديد، حداقل ميزان اين بازگشت را كم كنيد. براي مثال، اگر قبل از ترك روزانه 8 نخ سيگار مي‏‏كشيديد و پس از بازگشت 4 نخ سيگار در روز مي‏‏كشيديد، اميدتان را از دست ندهيد، چرا كه اين يك پيشرفت براي شما است، بياد داشته باشيد كه ترك سيگار ممكن است زمانبر باشد.

بروشور روش ها و قوانين ترك سيگار

منبع:معاونت درمان،مديريت امور پرستاري دانشگاه علوم پزشكي تهران